Ustrzyki Dolne
czwartek, 10 września 2020

Oddali hołd żołnierzom Września 1939

 Oddali hołd żołnierzom Września 1939

W skromniejszej niż dotychczas formule 10 września w Bykowcach koło Sanoka odbyła się doroczna uroczystość patriotyczna ku czci żołnierzy Września 1939 roku. Uczczono pamięć sześciu podhalańczyków, którzy zginęli w potyczce z Niemcami, osłaniając odwrót swego oddziału. Oficjalna część odbyła się przed obeliskiem, który upamiętnia ich ofiarę.

Pomnik w kształcie flagi biało-czerwonej stoi w miejscu śmierci porucznika rezerwy, leśnika Mariana Zaremby, który po zaciekłej obronie pozycji przed Niemcami został ranny, wzięty do niewoli i zamordowany przy drodze.
Tradycyjnie przybyły delegacje uczniów, harcerzy, leśników, kombatantów, przedstawicieli władz i różnych środowisk Ziemi Sanockiej. Słowa powitania wygłosiła Anna Hałas, wójt Gminy Sanok, po czym Andrzej Romaniak, historyk i regionalista, pracownik Muzeum Historycznego w Sanoku, przybliżył zebranym tło historyczne potyczki z Niemcami w Bykowcach. Odczytał też niedawno znaleziony list ojca por. Zaremby,  w którym są nowe fakty przybliżające okoliczności walki, jak również  śmierci oficera i okoliczności jego pochówku.
Następnie delegacje uczestników oddały hołd poległym, składając wiązanki kwiatów pod pomnikiem. Hołd oddawali: poseł Piotr Uruski w imieniu parlamentarzystów, samorządowcy, kombatanci, przedstawiciele służb mundurowych, harcerze, uczniowie. Najliczniej zjawili się leśnicy na czele z Arturem Królickim, zastępcą dyrektora RDLP w Krośnie.
W uroczystości uczestniczyły poczty sztandarowe RDLP w Krośnie i Zespołu Szkół Leśnych w Lesku. Oprawę muzyczną zapewnili sygnaliści  zespołu „Echo Karpat”.
Z uwagi na wymogi sanitarne zrezygnowano z tradycyjnego przejścia na cmentarz w kolumnie marszowej. Natomiast delegacje uczestników, już poza formalną częścią, złożyły wieńce i kwiaty na grobach bohaterskiego dowódcy i poległych żołnierzy.
Tradycyjnie organizatorami byli: Wójt Gminy Sanok przy udziale: Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie, 21 Brygady Strzelców Podhalańskich im. Gen. Mieczysława Boruty-Spiechowicza i Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Bykowce „Moja Wieś” im. Stanisławy Tarnawieckiej.  
 

10 września 1939 roku w Bykowcach miała miejsce głośna potyczka tylnej straży 6 Pułku Strzelców Podhalańskich z Sambora z oddziałami niemieckimi. Plutonem karabinów maszynowych dowodził tu inżynier leśnik, ppor. rez. Marian Zaremba. Podhalańczycy podjęli walkę z przeważającymi siłami wroga, zadając mu spore straty. Porucznik Zaremba, widząc, że nie da się obronić pozycji, rozkazał wycofać się pozostałym przy życiu żołnierzom. Sam pozostał na stanowisku, prowadząc ogień z karabinu maszynowego. Po wyczerpaniu się amunicji, ciężko ranny, został ujęty przez Niemców. Był bity i przesłuchiwany, a w końcu zastrzelony przez niemieckiego oficera. Ciała jego nie pozwolono pochować. Dopiero po kilku dniach zwłoki bohaterskiego oficera spoczęły na miejscowym cmentarzu. Tam również pochowano poległych wraz z nim 5 żołnierzy. Dla uczczenia ich pamięci w 1971 roku przy drodze w Bykowcach stanął kamienny pomnik przedstawiający poszarpaną flagę narodową. Kilka lat temu odnowiono żołnierskie nagrobki. Płytę i krzyż na grobie Mariana Zaremby ufundowali leśnicy z Nadleśnictwa Brzozów. Dopiero w 2004 roku ustalono tożsamość jednego z poległych w potyczce. Okazał się nim Leon Urbaniak - „leśniczy z gór”, jak zapisał o nim jeden z towarzyszy walki w liście do rodziny. Przez 60 lat leśnik, który oddał swe życie dla Ojczyzny pozostawał bezimienny.

 

 Oddali hołd żołnierzom Września 1939
 Oddali hołd żołnierzom Września 1939
 Oddali hołd żołnierzom Września 1939
 Oddali hołd żołnierzom Września 1939
 Oddali hołd żołnierzom Września 1939
autor: EdM