Od lipca do listopada 2018 roku Stowarzyszenie Miłośników Olszanicy i okolic realizowało projekt pt. „100 lecie odzyskania niepodległości przez Polskę” finansowany przez Program Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności oraz Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce i Fundację Bieszczadzką. Działania organizowano przy współpracy z Urzędem Gminy w Olszanicy, Gminną Biblioteką Publiczną w Olszanicy oraz szkołami w działania angażowały się wszystkie pokolenia mieszkańców od najmłodszych po seniorów, bo takie też były założenia projektu. Wszystkie zaplanowane działania zostały zrealizowane. W minionym tygodniu zakończono projekt.
Stowarzyszenie Miłośników Olszanicy i okolic w odpowiedzi na niski poziom zaangażowania mieszkańców gminy Olszanica w wydarzenia mające na celu upamiętnienie historii i tradycji regionu, w ramach projektu „100 lecie odzyskania niepodległości przez Polskę” podjęło działania mające na celu poprawę tego stanu rzeczy. W gminie wyraźnie brakowało inicjatyw oddolnych, które mogłyby zainteresować społeczeństwo w stopniu zapewniających rozwój poczucia wspólnoty i integracji lokalnej skupionej wokół wydarzeń o charakterze patriotycznym i narodowym. W odpowiedzi Stowarzyszenie Miłośników Olszanicy i Okolicy postanowiło stworzyć ofertę kulturalną, która nie tylko pozwoli należycie uhonorować ważne wydarzenia historyczne, ale uczyni je ciekawymi i angażującymi dla mieszkańców.
Narodowe Czytanie „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego”
8 września w sobotnie popołudnie mieszkańcy gminy Olszanica dołączyli do tegorocznej edycji Narodowego Czytania. W tym roku, z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości, Para Prezydencka zaproponowała uczestnikom dzieło Stefana Żeromskiego „Przedwiośnie” oraz 44 teksty Antologii Niepodległości. Wspólne czytanie to wielkie święto polskiej literatury, ale również okazja do międzypokoleniowego integrowania mieszkańców gminy. Do czytania wybranych fragmentów powieści zaproszono m.in. władze gminy, dyrektorów i nauczyli szkół, radnych, gminy, funkcjonariuszy policji oraz młodzież.
Zakopanie kapsuły czasu
Z okazji stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości Stowarzyszenie Miłośników Olszanicy i okolic zorganizowało symboliczne zakopanie kapsuły czasu dla przyszłych pokoleń. Wydarzenie, które miało miejsce 14 września zostało poprzedzone zbiórką przedmiotów ofiarowanych przez mieszkańców gminy, które zostały umieszczone w kapsule. Stowarzyszenie zaprosiło mieszkańców do refleksji nad ich miejscem w historii i wkładem w działania dla przyszłych pokoleń. Uroczyste zakopanie i zamurowanie kapsuły odbyło się 14 września na placu kolejowym w specjalnie przygotowanym miejscu przy pomnikach.
Konkurs plastyczny i historyczny
Świętowanie Dnia Niepodległości dotychczas kojarzyło się z poważnymi i oficjalnymi obchodami. Tymczasem Stowarzyszenie Miłośników Olszanicy i okolic postanowiło wzbudzić zainteresowanie tematem wśród najmłodszych mieszkańców gminy. W tym celu zostały zorganizowane dwa konkursy - plastyczny i historycznych dotyczący setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. W pierwszym z nich zatytułowanym „Najpiękniejszy orzeł – godło Polski” wzięli udział uczniowie najmłodszych klas szkół podstawowych w Olszanicy i Uhercach Mineralnych. Komisja konkursowa, która oceniała prace zmierzyła się z nie lada wyzwaniem, wszystkie bowiem zostały przygotowane z należytą starannością i dbałością. Wyjątkową wiedzą wykazali się z kolei uczniowie biorący udział w konkursie historycznym dotyczącym okresu niepodległościowego pn „Ojcowie niepodległej”.
Kokardy narodowe
Zwieńczeniem działań angażujących młodzież w obchody Święta Niepodległości było tworzenie ozdób patriotycznych - kokard i kotylionów. W przygotowywaniu ozdób dzieci wspierały panie pracujące w domach ludowych dzięki czemu nie tylko powstały piękne ozdoby w polskich barwach narodowych, ale doszło do wyjątkowej współpracy międzypokoleniowej tak ważnej dla integracji społecznej.
Stworzenie i uroczyste odsłonięcie Obelisku Niepodległości
Aby namacalnie uczcić święto niepodległości Stowarzyszenie Miłośników Olszanicy i Okolic opracowało koncepcję obelisku niepodległości. Stowarzyszenie zwróciło się do rady gminy celem podjęcia stosownej decyzji, a ta w dniu 5 lipca 2018 r. podjęła uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na wzniesienie obelisku niepodległości na działce nr 919/17 w Olszanicy. Dzięki zaangażowaniu wójta Gminy Olszanica oraz Rady Gminy udało się wyodrębnić miejsce, w którym obecnie stoją obelisk niepodległości i pomnik z krzyżem upamiętniający Konstytucję 3 Maja.
Obelisk to surowy kamień, który ma być symbolem pamięci i patriotyzmu dla pokoleń. Na obelisku znajduje się tablica a na niej wpis „Wdzięczni za bezcenny dar wolnej ojczyzny w 100 rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości”. Uroczyste odsłonięcie obelisku i liczna obecność mieszkańców w czasie wydarzenia potwierdziły, że mieszkańcy Olszanicy są wdzięczni za wolną i niepodległą Polskę, a Święto 11 listopada wzbudza w nich dumę i radość.
Trzeba też dodać, że miejsce w którym stanął obelisk i, gdzie znajduje się pomnik Konstytucji 3 maja zmieniło się nie do poznania. Prace remontowe poprawiły jego estetykę, a tym samym uczyniło go przestrzenią atrakcyjną dla mieszkańców i turystów.
Opieka nad miejscami pamięci historycznej
Miejsca pamięci są ważne dla lokalnej i narodowej tożsamości. Zdarza się jednak, że z czasem ulegają zapomnieniu i zaniedbaniu. W Uhercach Mineralnych znajduje się cmentarz żołnierzy poległych w latach 1914-1915 na wzgórzu Lachawa. Jest to jeden z największych tego typu zabytków znajdujących się w powiecie leskim i bez wątpienia największy w gminie Olszanica. Znajduje się na nim trzydzieści sześć zbiorowych mogił żołnierzy walczących zarówno w szeregach armii austriacko-węgierskiej, niemieckiej, jak i rosyjskiej. Członkowie Stowarzyszenia w dniu 11 listopada złożyli tam kwiaty i zapalili znicze, czcząc w ten sposób pamięć tam poległych żołnierzy.
Uroczysta akademia
W dniu 11 listopada uroczysta akademia zakończyła obchody święta niepodległości, podczas której młodzież z Zespołu Szkolno- Przedszkolnego w Olszanicy przedstawiła montaż słowno-muzyczny pt. „Dla Niepodległej”. Odbyło się także wręczenie nagród dla uczniów szkół z Olszanicy i Uherzec Mineralnych, którzy brali udział w konkursie plastycznym i historycznym.
Na koniec tej części uroczystości po raz pierwszy wystąpił chór Stowarzyszenia Miłośników Olszanicy i okolic, śpiewając pieśni patriotyczne.
Trwałością projektu będzie działalność i rozwój chóru Stowarzyszenia Miłośników Olszanicy i okolic, ale także narodowe czytanie wpisze się w stały punkt kalendarza imprez w naszej gminie. Zostanie także wydana broszurka, w której szerzej opisane zostaną przeprowadzone działania i fotorelacje.
Obchody święta niepodległości zorganizowało Stowarzyszenie Miłośników Olszanicy i okolic w ścisłej współpracy z władzami samorządowymi.
FOT. arch. Stowarzyszenia Miłośników Olszanicy i okolic
