Ustrzyki Dolne
piątek, 25 maja 2018

Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej

Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej

Jadąc w Bieszczady, warto zatrzymać się w Dobrej. Znajduje się tam zespół cerkiewny z unikatową dzwonnicą-bramną, wzniesioną w XVII w.

Wieś Dobra do 1949 roku nazywana była Dobrą Szlachecką lub Dobrą Rustykalną, a jest położona nad Sanem w powiecie sanockim. Podczas Akcji Wisła przesiedlono z niej znaczną część ludności pochodzenia ukraińskiego i rusińskiego. Jednak ślady ich bytności są tu wciąż widoczne.

Zespół cerkiewny w Dobrej, znajduje się na początku wsi, na niewielkim wzgórzu. Składa się na niego cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego oraz dzwonnica-bramna. Obecna świątynia została wzniesiona w miejsce poprzedniej (z 1433 roku) w 1879 roku. Uszkodzona pociskiem podczas działań wojennych środkowa bania, w późniejszym okresie została rozebrana i prowizorycznie załatana. Taki stan trwał aż do 2003 roku, kiedy to miejscowa społeczność podjęła się remontu tej przepięknej cerkiewki. Odnowione trzy banie z oddali lśnią w świetle słońca. Wnętrze cerkwi z przepiękna polichromią z lat 1899-1904 wykonaną przez Antoniego i Michała Bogdańskich przy udziale Mikołaja Demkowicza. Ikonostas pochodzi z tego samego okresu pędzla Bogdańskich.

Po 1946 roku cerkiew stała się kościołem filialnym parafii w Mrzygłodzie pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.

Najcenniejszym obiektem w zespole cerkiewnym, jest wolno stojąca wieża – dzwonnica bramna. Wzniesiona w XVII w. Dolna kondygnacja wymurowana z kamienia, pozostała część drewniana. Dzwonnica mieściła we wnętrzu ikonostas w typie archaicznym z jednymi wrotami diakońskimi. Zachowały się po nim jedynie otwory, oraz pomieszczenie na ołtarz. Powiadano, że istniała tutaj osobna cerkiew. W Polsce taka wieża jest ogromną rzadkością. Na wieży dwa dzwony, jeden z herbem Leliwa z 1627 roku. Cerkiew otoczona kamiennym murkiem – wymagającym pilnego remontu.

Obok cerkwi budynek starej plebanii z XIX wieku - opuszczony, w katastrofalnym stanie.

Jak oceniane jest cerkiew w Dobrej jest jedynym zabytkiem w Polsce, reliktem średniowiecznej tradycji budowlanej sytuującej świątynię ponad bramą fortyfikacji.

 

Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
Cerkiew bramna w Dobrej Szlacheckiej
autor: L.T-Ch.
źródło: Cerkwie szlaku Ikon – Robert Bańkosz