Na początku sierpnia do listy obszarów chronionych Podkarpacia dołączył nowy rezerwat - “Olzy” w przełomie Wisłoka. Objęcie ochroną nowego miejsca to świetna wiadomość, czy jednak rezerwatów na Podkarpaciu nie powinno powstawać więcej? Rezerwaty obejmują obecnie niewiele ponad 0,5 proc. powierzchni naszego kraju, na Podkarpaciu natomiast ok. 0,7 proc. powierzchni województwa. To niewiele, zważywszy, że podkarpacka przyroda jest wyjątkowo różnorodna i cenna w skali kraju. Jeśli ją docenimy i otoczymy odpowiednią ochroną, może stać się niepodważalną atrakcją i powodem do dumy dla mieszkańców regionu.
Wyjątkowe Podkarpacie
Południowo-wschodnia Polska jest jednym z niewielu zakątków Europy, w którym przetrwały pozostałości Puszczy Karpackiej. Ostatnie fragmenty naturalnych górskich lasów, w które nie miał szans ingerować człowiek zachowały się zwłaszcza na stromych grzbietach górskich oraz w trudno dostępnych dolinach rzek i potoków. O miejsca takie trudno w innych zakątkach kraju. Lasy Podkarpacia docenili nawet członkowie komitetu UNESCO - część regionu znalazła się w granicach rezerwatu Biosfery UNESCO powołanego w latach 90. na ziemiach Polski, Ukrainy i Słowacji.
Dzięki wciąż dzikim lasom, znaczny obszar Podkarpacia pozostaje domem dla rysi, niedźwiedzi, wilków i żbików. Polskie Bieszczady, to miejsce życia największej na świecie górskiej populacji żubra oraz jedynego przedstawiciela dusicieli w Polsce - węża Eskulapa. Obecność tych zwierząt i prawdziwych leśnych ostępów stanowi jedyną w swoim rodzaju atrakcję dla przyjeżdżających w Bieszczady i ich okolice turystów. A jak pokazują ostatnie badania socjologiczne, to właśnie dzikości coraz częściej szukają turyści odwiedzający lasy.
Takie miejsca warto chronić, ale także jak najszerzej promować! W dobie rosnącej liczby turystów przybywających do Bieszczadzkiego Parku Narodowego tworzenie nowych terenów chronionych może zapewnić bazę nowych atrakcji i m.in. w szczycie sezonu zmniejszyć presję na parkową przyrodę, a przy okazji rozkładać ruch turystyczny bardziej równomiernie w regionie.
Jeśli nowe rezerwaty, to gdzie?
Rezerwaty są często jedynym rozwiązaniem, które może pomóc zachować fragment naturalnego terenu w niezmienionym stanie, a wiele gatunków tylko na takich obszarach ma szansę przetrwać. Jest wiele zakątków Podkarpacia dla których powstały projekty nowych rezerwatów przyrody, ale których do dziś nie udało się powołać. Przykładowo w ubiegłym roku pracownicy Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków (OTOP) zgłosili do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie dokumentacje rezerwatowe dla dwóch obszarów , obejmujących cenne fragmenty lasów w Przełomie Sanu Pod Tołstą w okolicach Roztok i w Dolinie Potoku Olchowatego nieopodal Duszatyna. Do dzisiaj jednak nie podjęto żadnych działań w celu powołania tam obszarów chronionych.
W obu tych miejscach zachowały się górskie lasy naturalne. Przez oba rezerwaty przechodzą urokliwe wody - w jednym przypadku rzeki San, w drugim zaś potoku Olchowatego. Oba Rezerwaty są miejscem występowania dużych drapieżników i żubrów, ale także wielu innych mniej znanych, ale równie cennych gatunków, występujących tylko w lasach o charakterze naturalnym - np. grzyba koralóweczki śluzowatej, czy chrząszcza zgniotka cynobrowego.
Te dwa rezerwaty to jedne z wielu, które czekają w kolejce na objęcie ich odpowiednią ochroną. Aby rozwiązał się worek z rezerwatami na Podkarpaciu, potrzebujemy lepszej współpracy między organizacjami przyrodniczymi, a Lasami Państwowymi, a także bardziej zdecydowanych ruchów Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie. Bo każdy kolejny rezerwat, to nie tylko gwarancja ochrony lokalnej przyrody, ale także cegiełka w budowaniu wizerunku Podkarpacia, jako miejsca wyjątkowego na mapie Polski, gdzie dba się o wspólne dziedzictwo przyrodnicze.
