Na bieszczadzkim niebie coraz częściej widzimy odlatujące na zimowiska żurawie. Ptaki łączą się w klucze, a po dolinach rozchodzi się ich charakterystyczny klangor. To znak, że czas na jesienne zbiory, bo powoli zbliża się zima.
W Polsce żurawie objęte są ścisłą ochroną gatunkową. To dosyć duże ptaki, o charakterystycznej smukłej sylwetce. Mierzą około 120 cm wysokośc i są większe od bociana.
Żuraw to ptak wędrowny. Żeruje głównie wśród lasów, nad jeziorami czy starorzeczami, na łąkach czy mokradłach. W Bieszczadach bardzo często są spotykane w odludnych miejscach doliny Sanu.
.JPG)
Żurawie na zimę migrują, chociaż mróz im nie szkodzi. Ptak jest jednak roślinożercą i w zimie żerowanie utrudnia mu pokrywa śnieżna.
Żurawie w okolicach września-października, zbierają się w stada na tzw. zlotach czy zlotowiskach - co roku w tym samym miejscu. W trakcie zlotów tańczą, nawołując się do odlotu i łączą w pary na długie lata. Ich taniec godowy, jest bardzo charakterystyczny. Podskakują wysoko z rozpostartymi skrzydłami, wydając donośny klangor. Taki sam odgłos - podobny trochę do trąbki, słyszymy podczas ich przelotów.
Klucz żurawi jest ułożony w kształt litery „V”, z czego jeden bok jest dłuższy. Pozwala im to łatwiej pokonać odległość i opory powietrza. Klucz prowadzi przewodnik, ale ptaki zwykle zmieniają się na tej pozycji. Według ornitologów żurawie potrafią w ciągu kilkunastu godzin przebyć ponad 1000 kilometrów.
Pojawienie się na niebie klucza żurawi od wieków było traktowano jako dobra wróżba. W zimie symbolizował nadchodząca wiosnę, a w niespokojnych czasach, rychły koniec konfliktów.
Z racji swojej charakterystycznej, dostojnej sylwetki posiada szeroka symbolikę w wierzeniach wielu narodów. Jest uważany jest za atrybut bogów, patron podróżnych, wędrowców i pielgrzymów.
Dla wielu narodów ten ptak jest symbolem miłosierdzia i dobroczynności. Nadaje się mu też cechy antropomorficzne - arystokratyczne, mówiące wręcz o jego wyniosłych manierach. Ale sporo obserwatorów dostrzega w jego zachowaniu czujność, opiekuńczość i miłość.
Według japońskich legend te ptaki żyją tysiąc lat. Celtowie i Chińczycy uważali, żurawie za nieśmiertelne, za przewodników, którzy odprowadzają dusze zmarłych na miejsce przeznaczenia. Dla Celtów były wręcz oznaką nieszczęścia. W wierzeniach narodów słowiańskich żurawie również pełniły rolę przewodników, ale tych znających dobrze drogi nad lądami i morzami.
Latem żuraw jako pierwszy wita wschód słońca, a jego klangor obwieszcza światu początek dnia. Jesienią, jest sygnałem do odlotu i tym samym obwieszcza nam, że to już koniec lata.
ZDJĘCIA: DOROTA KRYNICKA
