W Rzeszowie odbyły się obchody 39. rocznicy podpisania porozumień rzeszowsko-ustrzyckich. Strajkujący rolnicy wywalczyli wtedy m.in. gwarancje nienaruszalności chłopskiej własności wraz z prawem do dziedziczenia oraz swobodę w budownictwie sakralnym i dostęp do praktyk religijnych.
Rocznica podpisania porozumień
W uroczystościach wzięli udział m.in. uczestnicy strajków oraz przedstawiciele rządu i samorządów. Uroczystości rozpoczęły się mszą św. w Kościele Farnym w Rzeszowie. Następnie złożono wieńce pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki w Rynku i tablicą upamiętniającą miejsce strajku w dawnym Domu Kolejarza. Obchodom towarzyszyła też konferencja, która odbyła się w auli Uniwersytetu Rzeszowskiego. List, który do uczestników uroczystości skierował premier Mateusz Morawiecki, odczytała wojewoda Ewa Leniart.
– Dziś, gdy wracamy do wydarzeń z lutego 1981 roku, dziękujemy bohaterom tamtych dni. Szczególnie tutaj, na Podkarpaciu, musimy podkreślić ogromny wkład rolników tej ziemi w walkę o wolność i powstanie pierwszej legalnej organizacji związkowej. Walka strajkujących rolników jest dla nas wielkim zobowiązaniem, by dbać o sprawy polskiej wsi, by pamiętać, że budowanie sprawiedliwej, zasobnej, bezpiecznej Ojczyzny bez polskiej wsi nie było i nie jest możliwe – podkreślił w liście premier Morawiecki.
Porozumienia rzeszowsko-ustrzyckie - to dwa porozumienia zawarte w lutym 1981 między przedstawicielami komunistycznego rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, a protestującymi członkami solidarnościowych organizacji rolniczych i wspierającymi ich przedstawicielami NSZZ „Solidarność”. Porozumienia podpisano w Rzeszowie i w Ustrzykach Dolnych.
Strajki rolnicze w południowo-wschodniej Polsce rozpoczęły 29 grudnia 1980 r. okupacją budynku urzędu w Ustrzykach Dolnych. Wśród postulatów znalazło się m.in.: poinformowanie społeczeństwa o istnieniu oraz ograniczenie działalności ośrodków Urzędu Rady Ministrów m.in. w Arłamowie, Mucznym i Wołosatym, które rozwijały się kosztem lokalnej społeczności.
Strajkujący wywalczyli też gwarancje nienaruszalności chłopskiej własności wraz z prawem do dziedziczenia, zrównanie w prawach rolników indywidualnych z rolnictwem państwowym i spółdzielczym, zniesienie ograniczeń w obrocie gruntami rolnym.
Władze PRL zgodziły się również na postulaty światopoglądowe, które dotyczyły swobody w budownictwie sakralnym oraz dostępu do praktyk religijnych m.in. na koloniach dla dzieci, w więzieniach czy w wojsku.
Porozumienia te przyczyniły się do powstania i zarejestrowania NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”, którą zarejestrowano 12 maja 1981 r., m.in. dzięki zabiegom ówczesnego prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego.
fot. PUW Rzeszów
